- Προτάσεις Συμβουλίου ΧΑΚ για την οικονομία και τις πολιτογραφήσεις
Οι χρηματιστηριακές Αγορές συνιστούν παγκόσμια βασικότατους μοχλούς ανάπτυξης των επιχειρήσεων, παρέχοντας σε διαφανή πλαίσια, την ευχέρεια άντλησης των απαραίτητων κεφαλαίων προς ανάπτυξη, καθώς και μηχανισμούς διαμόρφωσής τιμών των εισηγμένων αξιών, μέσα σ’ ένα πλαίσιο αυξημένης ρευστότητας.
Το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ) λειτουργεί στις καθορισμένες συντεταγμένες από τα Ευρωπαϊκά πλαίσια και βρίσκεται υπό την πλήρη εποπτεία των Κυπριακών Αρχών, διαθέτοντας διάφορες Αγορές, προϊόντα και υπηρεσίες, προς εξυπηρέτηση αντίστοιχων εταιρικών στρατηγικών επιλογών. Πέραν της «παραδοσιακής» Ρυθμιζόμενης Αγοράς του και των κατηγοριών της (Κύρια και Παράλληλη Αγορά), το ΧΑΚ λειτουργεί και τη ΝΕΑ Αγορά του, ως πολυμερή μηχανισμό διαπραγμάτευσης βάσει των σχετικών Ευρωπαϊκών πλαισίων, ενώ μέσω του Κεντρικού Αποθετηρίου / Μητρώου του, παρέχει σε ενιαία βάση, ηλεκτρονικά, υπηρεσίες εκκαθάρισης, χρηματικού διακανονισμού και καταχώρησης συναλλαγών σε εισηγμένες αξίες. Οι Αγορές αυτές, προσφέρονται για να ικανοποιήσουν ένα ευρύ φάσμα επιχειρηματικών στρατηγικών επιλογών των επιχειρήσεων σε ανταγωνιστικό κόστος, με ευελιξία και προσαρμοστικότητα. Αξιόλογες μεγάλες Κυπριακές επιχειρήσεις, μικρές, αλλά δυναμικές εταιρείες, νεοφυείς επιχειρήσεις (start-ups), επιχειρήσεις συγκεκριμένων μεγάλων έργων, έργων υποδομής και δημοσίου συμφέροντος, καθώς και ημικρατικοί Οργανισμοί, θα μπορούσαν να βρουν το δρόμο ανάπτυξης τους μέσω του ΧΑΚ, με την έκδοση διάφορων προϊόντων (μετοχές, ομόλογα, κ.α.).
Το Χρηματιστήριο υπέβαλε εισηγήσεις του για την αναγκαιότητα παραχώρησης φορολογικών κίνητρων προς επιχειρήσεις και επενδυτές, με στόχο να ενθαρρυνθεί η εισαγωγή νέων εταιρειών στο ΧΑΚ, συμβάλλοντας στην αναζωογόνηση του επενδυτικού ενδιαφέροντος. Είναι δε εφικτό να προκύψουν πολλά και σημαντικά οφέλη από την εισαγωγή στο ΧΑΚ αξιόλογων νέων εταιρειών που τώρα είναι εκτός Αγοράς, εάν αυτές αξιοποιήσουν κατάλληλα τη σχετική προοπτική και τα πλεονεκτήματα του ΧΑΚ. Ταυτόχρονα, μέσω του ΧΑΚ μπορούν να δοθούν αξιόλογες πρόσθετες επιλογές στους επενδυτές και αναμφίβολα θα υποβοηθηθεί ο περαιτέρω εκσυγχρονισμός και η βελτίωση της εταιρικής διακυβέρνησης, στις επιχειρήσεις.
Έχουμε σημειώσει ότι την περίοδο αυτή, προωθείται η διαφοροποίηση του Κανονιστικού πλαισίου για την Πολιτογράφηση ενδιαφερόμενων διεθνών επενδυτών, στα πλαίσια του Σχεδίου αυτού. Αντίστοιχες ρυθμίσεις έγιναν και στην Ελλάδα («χρυσή βίζα»), καθώς και σ’ άλλες χώρες, με στόχο οι χώρες αυτές να μπορέσουν να προσελκύσουν αξιόλογους επενδυτές.
Σε σχέση με το πλαίσιο της Πολιτογράφησης, αναφέρεται ότι η Αγορά του ΧΑΚ λειτουργεί με πλήρως διαφανή κριτήρια και οι επενδύσεις σ’ αυτήν γίνονται, αφού προηγηθούν οι απαραίτητοι έλεγχοι – ασφαλιστικές δικλείδες για τους επενδυτές («know your customer») από αδειούχους επαγγελματίες, οι οποίοι εποπτεύονται αυστηρά από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς / Αρχές. Οι Αγορές του ΧΑΚ, θα μπορούσαν συνεπώς, μέσω συγκεκριμένων προνοιών στο Σχέδιο, να υπαχθούν ρητά ως προτεινόμενες επιτρεπτές επιλογές επενδύσεων για την Πολιτογράφηση, με όλα τα αναγκαία οφέλη που θα προκύψουν. Μέσω τέτοιων επενδύσεων, θα μπορούσε να στηρίζεται περαιτέρω η πραγματική οικονομία της Κύπρου, η καινοτομία και η ανάπτυξη των Κυπριακών επιχειρήσεων.
Κατά το 2019, μετά από παραστάσεις του ΧΑΚ, εγκρίθηκε μεταξύ των λοιπών επιτρεπτών επενδύσεων του Σχεδίου αυτού και η δυνατότητα για επενδύσεις στη δευτερογενή αγορά του ΧΑΚ (για μέγιστο ποσό Ευρώ 200.000, ανά ενδιαφερόμενο επενδυτή). Υποβλήθηκε εισήγηση πρόσφατα από το Συμβούλιο του ΧΑΚ, για διεύρυνση του ποσού σε Ευρώ 500.000, ώστε η ρύθμιση αυτή να έχει ουσιαστικό νόημα στην επίτευξη των στόχων που τίθενται και ταυτόχρονα να συνιστά, ένα ουσιαστικό μέρος του συνολικού απαιτούμενου ποσού για την Πολιτογράφηση. Ωστόσο, με τις προωθούμενες νέες ρυθμίσεις για την Πολιτογράφηση ως διαμορφώθηκαν, βάσει της πληροφόρησης μας, ακόμη και η υφιστάμενη ρύθμιση (για €200.000) δυστυχώς διαγράφεται και οι επενδύσεις σε εισηγμένες εταιρείες προτείνεται να γίνονται μόνο μέσω Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων (Funds) και μόνο σε αρχικές εκδόσεις εταιρειών, όχι δηλαδή δευτερογενώς στη χρηματιστηριακή αγορά. Πέραν τούτου, η ρύθμιση αυτή ως τελικά διαμορφώθηκε, λαμβάνοντας υπόψη και τα δεδομένα της Κύπρου, είναι πρακτικά πολύ δύσκολα εφαρμόσιμη. Αυτές οι αποφάσεις επιβάλλεται συνεπώς να διαφοροποιηθούν, για να αξιοποιηθεί το ΧΑΚ, οι Αγορές του και τα πλεονεκτήματα που προσφέρονται, στα πλαίσια του Σχεδίου αυτού.
Για να καταδειχθεί για ακόμη μία φορά η μεγάλη σημασία που αποδίδεται στις Αγορές, σημειώνεται ότι πολύ πρόσφατα ανακοινώθηκε ότι το Κολλέγιο των Επιτρόπων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δημοσιοποίησε σχέδιο του για στήριξη και ανάκαμψη των κεφαλαιαγορών («Capital Market Recovery Plan”). Στόχος ειδικότερα είναι να ισχύσουν στις Αγορές ενισχυτικές ρυθμίσεις, ώστε οι Αγορές να υποστηρίξουν τις Ευρωπαϊκές επιχειρήσεις για να ανακάμψουν, από την πρόσφατη μεγάλη κρίση που επέφερε η πανδημία. Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις αφορούν και στους Κανόνες των κεφαλαιαγορών στην ΕΕ, με στόχο να ενθαρρυνθούν οι επενδύσεις στην οικονομία και να εισαχθούν νέες επιχειρήσεις στις Αγορές, μέσω και συγκεκριμένων αλλαγών που προτείνεται να επέλθουν, στο περιεχόμενο των ενημερωτικών δελτίων εταιρειών και στην Οδηγία MIFID II.
Συμπερασματικά, αναφέρεται ότι στα πλαίσια των μέτρων που λαμβάνει η Κυβέρνηση και η Πολιτεία ευρύτερα για περιορισμό των επιπτώσεων που προέκυψαν, προς στήριξη της οικονομίας και ειδικά των επιχειρήσεων που επηρεάστηκαν και για επαναφορά της οικονομίας σε σταθερότητα, έχουμε την έντονη πεποίθηση ότι η χρηματιστηριακή αγορά της Κύπρου, θα μπορούσε να συμβάλει με ουσιαστικό τρόπο, στην κατεύθυνση της σταθεροποίησης και της εκ νέου ανάπτυξης της Κυπριακής οικονομίας.
Ως δε πολλές φορές αναφέρθηκε, η οικονομία της Κύπρου, λαμβάνοντας υπόψη και τους τομείς στους οποίους εξειδικεύεται, έχει οπωσδήποτε ανάγκη από μια δυνατή και εξελισσόμενη χρηματιστηριακή αγορά για υποστήριξη της ανάπτυξης, ως παγκόσμια ισχύει, αφού οι Αγορές αποτελούν αναπόσπαστο μέρος κάθε ανεπτυγμένης οικονομίας.
Οι θέσεις του ΧΑΚ για τα πιο πάνω θέματα στηρίζονται σε εμπειρικές επισημάνσεις και διεθνείς πρακτικές και ως εκ τούτου θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη από την Πολιτεία και τις εμπλεκόμενες Αρχές, ώστε να μην αποδομείται και απαξιώνεται διαρκώς ο Οργανισμός, για να μπορεί να επιτελεί το σημαντικό ρόλο του.
