Μόνιμο παράπονο των εργοδοτών τους τελευταίους μήνες είναι ότι δεν μπορούν να βρουν προσωπικό για τις επιχειρήσεις τους, ειδικά οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον ευρύ τομέα του επισιτισμού και της φιλοξενίας και των λιανικών πωλήσεων. Δεν πρόκειται για ένα αυστηρά κυπριακό φαινόμενο. Εμφανίστηκε πρώτα στις ΗΠΑ. Καθώς οι οικονομίες ανοίγουν μετά τα μέτρα περιορισμού της οικονομικής δραστηριότητας που βύθισαν σε ύφεση την παγκόσμια οικονομία και η ζήτηση για εργατικά χέρια αυξάνεται, επιστροφή στην κανονικότητα βρίσκει τους εργαζομένους με άλλες προτεραιότητες.
Για να επικεντρωθούμε στην Κύπρο, χιλιάδες εργαζόμενοι από την ΕΕ έφυγαν με τα lockdown και δεν υπάρχει διάθεση να επιστρέψουν. Αν ήθελαν να γυρίσουν στις δουλειές τους στην Κύπρο θα το είχαν ήδη κάνει. Η πανδημία ήταν μια αφορμή να γυρίσουν στις χώρες τους και εκεί κατάφεραν να βρουν εργασία. Απασχόληση με μισθούς των 1.000 ευρώ -και λίγο υψηλότερους- βρίσκει κανείς και στη Βουλγαρία και στη Ρουμανία. Γιατί, λοιπόν, οι χιλιάδες κοινοτικοί εργαζόμενοι από χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ να ξενιτευτούν στην Κύπρο;
Αυτή η νέα πραγματικότητα έχει δημιουργήσει ένα κενό στην κυπριακή αγορά εργασίας, το οποίο δεν μπορεί να κλείσει το διαθέσιμο εργατικό δυναμικό της Κύπρου. Η ανεργία έχει υποχωρήσει στο 4,4% τον Αύγουστο, στο σύνολο της χρονιάς, σε ετήσια βάση, θα κινηθεί πέριξ του 7% και την ίδια ώρα αυξάνονται και οι κενές θέσεις εργασίας.
Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία, ο αριθμός των Κενών Θέσεων Εργασίας το 2ο τρίμηνο του 2021 ανήλθε στις 7.397, αριθμός αυξημένος κατά 3.225 ή 77,3% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους που ήταν 4.172. Σε σχέση με το 1ο τρίμηνο του 2021 παρατηρήθηκε αύξηση 636 θέσεων (9,4%).
Το συνολικό ποσοστό των κενών θέσεων το 2ο τρίμηνο του 2021 ήταν 2,6%, ενώ το προηγούμενο τρίμηνο και το αντίστοιχο τρίμηνο του 2020 ήταν 2,0% και 1,2% αντίστοιχα. Τα μεγαλύτερα ποσοστά κενών θέσεων το 2ο τρίμηνο του 2021 παρατηρούνται στους Τομείς των Δραστηριοτήτων Υπηρεσιών Παροχής Καταλύματος και Υπηρεσιών Εστίασης (7,1%), της Παροχής Ηλεκτρικού Ρεύματος, Φυσικού Αερίου, Ατμού και Κλιματισμού (5,5%), των Δραστηριοτήτων Σχετικών με την Ανθρώπινη Υγεία και την Κοινωνική Μέριμνα (4,9%) και της Μεταποίησης (3,5%).
Ο πρόεδρος του ΚΕΒΕ, Χριστόδουλος Αγκαστινιώτης μιλώντας στη γενική συνέλευση του ΕΒΕ Λεμεσού χαρακτήρισε ως σοβαρό πρόβλημα την έλλειψη εργατικού δυναμικού και μίλησε για την αναγκαιότητα εργοδότησης ατόμων από τρίτες χώρες.
Ως μέρος του προβλήματος συμπεριέλαβε και το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, το οποίο προσφέρει έσοδα χωρίς να απαιτείται εργασία.
Ο κ. Αγκαστινιώτης αποκάλυψε ότι συζητείται μια νέα πολιτική της Κυβέρνησης για την άδεια εργοδότησης αλλοδαπών από τρίτες χώρες», εξέλιξη που θα αποτελέσει ένα σημαντικό βήμα για την επίλυση του προβλήματος, όπως ανέφερε.
Είναι λύση η «εισαγωγή» προσωπικού όταν υπάρχουν Κύπριοι άνεργοι;
Αυτό αποτελεί μια από τις παραδοξότητες της κυπριακής αγοράς εργασίας. Το εγχώριο εργατικό δυναμικό δεν επαρκεί για να καλύψει τις θέσεις του λεγόμενου «γαλάζιου» κολάρου. Στο σημείο αυτό τίθεται ένα σημαντικό ερώτημα.
Δεν επαρκεί το εργατικό δυναμικό ή οι επιχειρήσεις δεν θέλουν να προσφέρουν καλύτερες αμοιβές;
Την απάντηση τη δίνει η ίδια η ζωή. Αν οι επιχειρήσεις μπορούσαν να δώσουν υψηλότερους μισθούς θα το έκαναν. Επιπλέον ας μη ξεχνάμε ότι το 99% των κυπριακών επιχειρήσεων είναι μικρές και οικογενειακές. Δεν μιλάμε για μεγιστάνες του κεφαλαίου που θέλουν να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους. Οι χιλιάδες Κύπριοι επιχειρηματίες και αυτοαπασχολούμενοι προσπαθούν και αυτοί να επιβιώσουν.
Στην ανάλυση μας πρέπει να προσθέσουμε το υψηλό επίπεδο μόρφωσης της χώρας. Είναι λογικό να μη θέλουν οι νέοι να απασχοληθούν, έστω και προσωρινά, σε εργασίες άσχετες με το αντικείμενο των σπουδών τους.
Κακομαθημένοι νέοι; Ίσως, αλλά είναι προϊόν της κυπριακής κοινωνίας. Στο μεταξύ το πρόβλημα θα λυθεί με την εισαγωγή φθηνών εργατικών χεριών από τρίτες χώρες.
