Το τελικό πόρισμα για τις πολιτογραφήσεις έφερε στην επιφάνεια, αυτό που το Eυρωκέρδος, είχε επισημάνει εδώ και αρκετό καιρό ότι δηλαδή, οι εμπλεκόμενοι, αρμόδιοι και μη, με «χρυσά» διαβατήρια, συνέργησαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στο να «σκοτώσουν» αυτό το σημαντικό εργαλείο για την οικονομία.
Είναι θλιβερό το γεγονός ότι εκτελεστική και νομοθετική εξουσία, αρμόδιες υπηρεσίες, εποπτικά όργανα, ανεξάρτητοι θεσμοί, τράπεζες, λογιστές και δικηγόροι, ξέφυγαν σε αρκετές των περιπτώσεων, των προνοιών του νόμου, παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις από θεσμικές και εποπτικές αρχές στις Βρυξέλλες και στην ΕΚΤ.
Τεκμηριωμένα, καταγράφονται στο πόρισμα της τετραμελούς ερευνητικής επιτροπής Νικολάτου, ότι μεγάλος αριθμός πολιτογραφήσεων έγιναν καθ’ υπέρβαση του νόμου (ultra vires) και τώρα επαφίεται στις αρμόδιες αρχές να αποφασίσουν πως θα διαχειριστούν τα σημαντικά ευρήματα της επιτροπής.
Η επιτροπή εισηγείται περαιτέρω εξέταση των ευρημάτων ώστε να διαφανούν οι περιπτώσεις εκείνες για τις οποίες θα πρέπει να γίνει αποστέρηση της υπηκοότητας επενδυτών ή διευθυντικών στελεχών εκ του γεγονότος ότι η παραχώρηση των «χρυσών» διαβατηρίων καθ’ υπέρβαση του νόμου.
Πρέπει να αναληφθεί περαιτέρω δράση, τονίζεται στο πόρισμα, από τη νομική υπηρεσία, την ανεξάρτητη επιτροπή εξέτασης αποστέρησης υπηκοότητας, τα υπουργεία εσωτερικών και οικονομικών, τη ΜΟΚΑΣ, την ΚΤ, την ελεγκτική υπηρεσία, τον ΣΕΛΚ και τον παγκύπριο δικηγορικό σύλλογο και άλλες εποπτικές αρχές.
Η επιτροπή υποδεικνύει ότι για κάθε ένα από τους παρόχους υπηρεσιών και τραπεζών να ελεγχθεί από τις αντίστοιχες εποπτικές αρχές, κατά πόσο οι εποπτευόμενες οντότητες άσκησαν δέουσα επιμέλεια κατά τη σύναψη πελατειακών σχέσεων με τους επενδυτές για την παροχή υπηρεσιών ώστε να ελεγχθεί εάν διενήργησαν επαρκώς τους ελέγχους και να βεβαιωθούν ότι τα κεφάλαια των επενδυτών προήλθαν από παράνομες δραστηριότητες.
Αδύνατοι κρίκοι μέσα από το επενδυτικό πρόγραμμα αποδείχθηκαν η Μονάδα Καταπολέμησης Αδικημάτων Συγκάληψης (ΜΟΚΑΣ) και η ελεγκτική υπηρεσία.
Σε ότι αφορά τη ΜΟΚΑΣ, στο πόρισμα αναφέρεται ότι θα πρέπει να διερευνήσει τις υποθέσεις που περιγράφονται και εγείρουν θέματα διακίνησης παράνομου χρήματος και όπου κριθεί αναγκαίο να προβεί στις κατάλληλες δικαστικές διαδικασίες, προκειμένου να ανακτήσει τυχόν παράνομα χρήματα σε συνεργασία με την αστυνομία.
Στα συμπεράσματα του πορίσματος δεν «γλύτωσε» ούτε και η ελεγκτική υπηρεσία. Ο λαλίστατος κατά τα άλλα γενικός ελεγκτής, φαίνεται ότι αμέλησε σοβαρά ως προς τον εντοπισμό των κακώς εχόντων στο επενδυτικό πρόγραμμα.
Είναι ενδεικτική η αναφορά ότι το 2016, ανώτερη λειτουργός της ελεγκτικής υπηρεσίας, εντόπισε σημαντικά ευρήματα τα οποία περιέλαβε σε σχετική έκθεση της. Τα ευρήματα της λειτουργού, όπως τονίζεται στο πόρισμα, τέθηκαν υπόψη του γενικού ελεγκτή ο οποίος είχε γνώση από τον Δεκέμβριο του 2016 και δεν έπραξε το παραμικρό.
Ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης, είχε ισχυριστεί, καταθέτοντας ενώπιον της ερευνητικής επιτροπής, ότι δεν είχε γνώση της έκθεσης της εν λόγω λειτουργού τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Ο ισχυρισμός του γενικού ελεγκτή καταρρίπτεται από εύρημα συγκεκριμένης επιστολής της λειτουργού, το οποίο έχει εντοπιστεί στο ηλεκτρονικό κυβερνητικό αρχείο.
Γίνεται αντιληπτό ότι όταν επικεφαλής ανεξάρτητων θεσμών που ο ρόλος τους στον έλεγχο του επενδυτικού προγράμματος θα έπρεπε να ήταν και προληπτικός και προστατευτικός για τη διασφάλιση του κύρους της χώρας, συμπεριφέρονται και αντιδρούν όπως έπραξε ο γενικός ελεγκτής με την ανακοίνωση των 7 χιλ. λέξεων, που προσπάθησε απεγνωσμένα να απαλλαγεί ευθυνών, τότε τα πράγματα είναι ακόμη πολύ χειρότερα.
Είναι εκπληκτικό ότι διαψεύδει μαρτυρία του πρώην υπουργού εσωτερικών Σωκράτη Χάσικου, ο οποίος δεν είναι εν ζωή και ασφαλώς δεν μπορεί να αντικρούσει τους ισχυρισμούς Μιχαηλίδη. Ωστόσο, από την αλληλογραφία που εντοπίστηκε από το ηλεκτρονικό κυβερνητικό αρχείο, προκύπτει ότι οι αναφορές Χάσικου ήταν ορθές, ότι δηλαδή, από τον έλεγχο που είχε διενεργηθεί από την ελεγκτική υπηρεσία το 2016, δεν ήρθαν ενώπιον του οποιαδήποτε σοβαρά ευρήματα, παρά το γεγονός ότι η λειτουργός της ΕΥ, κατέγραψε εμπεριστατωμένη έκθεση η οποία κόλλησε φαίνεται σε γραφεία της υπηρεσίας.
Από το πάζλ των ευρημάτων δεν θα πρέπει να περάσει απαρατήρητη η ευθύνη κυβερνήσεων και προέδρων της Δημοκρατίας, που ως επικεφαλής του υπουργικού συμβουλίου ενέκριναν πολιτογραφήσεις αλλοδαπών επενδυτών και επιχειρηματιών ενεργώντας πέραν από τις πρόνοιες του νόμου.
Οι των πολιτογραφήσεων έγιναν επί των δύο διακυβερνήσεων Νίκου Αναστασιάδη (6,546) και πολύ λιγότερες επί διακυβερνήσεων Δημήτρη Χριστόφια και Τάσσου Παπαδόπουλου.
Η επιπολαιότητα που επιδείχθηκε από όλους τους εμπλεκόμενους, ο στόχος για εύκολο και γρήγορο κέρδος από οργανωμένους φορείς, η ανεπάρκεια διοικητικών οργάνων και λειτουργών, ο ανεπαρκής έλεγχος από θεσμικά εποπτικά όργανα και επιδερμική προσέγγιση από πλευράς εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας, στοίχησαν στον τόπο, στοίχησαν στην οικονομία, στέρησαν σε βασικούς τομείς της οικονομίας που μαστίζεται από τις επιπτώσεις της πανδημικής κρίσης να ανασάνουν και να βρουν ρυθμούς ανάκαμψης.
Ουδείς εξαιρείται των ευθυνών και μέχρι στιγμής δεν έχουμε ακούσει αυτοκριτική από κανένα…
Της Νικολέττας Λιβέρα
