Το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας έκανε γνωστό ότι έχουν υποβληθεί 820 αιτήσεις στο πλαίσιο του Σχεδίου Χορηγιών για Ενίσχυση της Νέας Επιχειρηματικής Δραστηριότητας. Ο διαθέσιμος προϋπολογισμός της πρόσκλησης φθάνει τα €30 εκατομμύρια.
Ανεξάρτητα από το πόσες αιτήσεις τελικά θα εγκριθούν για χρηματοδότηση, ο αριθμός των 820 αιτήσεων είναι εντυπωσιακός και μας δείχνει το ισχυρό ενδιαφέρον των Κυπρίων να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους στον στίβο της επιχειρηματικότητας.
Το ιδανικό θα ήταν και οι 820 να δοκιμαστούν στην πράξη. Ο μέσος όρος επιβίωσης των νεοφυών επιχειρήσεων (όλες οι επιχειρήσεις στην εκκίνησή τους είναι start up, ακόμη και αν πρόκειται για ένα περίπτερο) στην Ευρώπη μετά τα τρία χρόνια είναι μόνο 57%. Αν υποθέσουμε ότι τελικά θα χρηματοδοτηθούν 600 επιχειρήσεις, περίπου οι 350 θα καταφέρουν να αναπτυχθούν. Αν κάθε μία δημιουργήσει 3 θέσεις εργασίας, θα δοθεί απασχόληση σε πέραν των 1.000 ατόμων. Στο λογαριασμό του θετικού τσουνάμι πρέπει να προσθέσουμε την ένταση του ανταγωνισμού, την ενίσχυση της προστιθέμενης αξίας της οικονομίας μας, την πληρωμή φόρων και εισφορών.
Η μεγάλη αυτή εικόνα, με μια δημόσια επένδυση 30 εκατ. ευρώ, συνηγορεί για τα οφέλη της ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας.
Ο στίβος της επιχειρηματικός, όμως, είναι εξαιρετικά δύσκολος, πολύ περισσότερο σε μια μικρή αγορά όπως η Κύπρος με σημαντικά εμπόδια στην εκκίνηση νέων επιχειρηματικών σχεδίων. Η έλλειψη πηγών χρηματοδότησης, το μικρό μέγεθος της αγοράς, η διοικητική γραφειοκρατία, ο αργός ρυθμός επίλυσης εμπορικών διαφορών και η απουσία αποτελεσματικών εργαλείων αφερεγγυότητας, υποσκάπτουν το επιχειρηματικό πνεύμα. Η αντιμετώπιση όλων των παραπάνω απαιτούν θεσμικές μεταρρυθμίσεις και δημόσιες πολιτικές. Η υποστήριξη της Νέας Επιχειρηματικής Δραστηριότητας (και δεν μιλάμε για την υποστήριξη των νέων, αλλά για τον κάθε ένα που θέλει να δημιουργήσει τη δική του επιχείρηση ανεξαρτήτου ηλικίας) μόνο οφέλη μπορεί να προσφέρει στην κυπριακή οικονομία και κοινωνία.
Από τα εμπόδια που αναφέραμε θα σταθούμε στο πρώτο και το τελευταίο παραθέτοντας ορισμένες ιδέες ως λύσεις.
-Χρηματοδότηση. Αν και το κυπριακό τραπεζικό σύστημα χαρακτηρίζεται από σημαντική πλεονάζουσα ρευστότητα, η χρηματοδότηση επιχειρηματικών σχεδίων είναι δύσκολη και πολύ περισσότερο νέων, που ακόμη δεν υπάρχουν. Αυτή η κατάσταση πλήττει την οικονομία καθώς δεν δημιουργούνται επιχειρήσεις που ενδεχομένως θα έδιναν ώθηση στην ανάπτυξη και την απασχόληση, αλλά και τις τράπεζες, που χάνουν έσοδα. Δεν θα αναλύσουμε τους λόγους της δυσκολίας των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν χωρίς την ασφάλεια της ενυπόθηκης εξασφάλισης. Παρά την αντικειμενική αυτή δυσκολία νέες εταιρείες ανοίγουν χάρη (κυρίως) σε ίδια κεφάλαια και (σε μικρότερο βαθμό) και χρηματοδότηση από επενδυτές. Αυτή η διαθεσιμότητα ιδιωτικών πόρων (που δεν προέρχονται από δανεισμό) θα μπορούσε να μοχλευτεί (δηλαδή να αυξηθεί με τραπεζικό δανεισμό) μέσω κρατικών σχεδίων παροχής εγγυήσεων. Πρόκειται για σχέδια που εφαρμόζονται σε άλλες χώρες μέσω δημόσιων αναπτυξιακών τραπεζών.
– Αφερεγγυότητα. Όπως ήδη αναφέραμε στην Ευρώπη μετά τα τρία χρόνια μόνο το 57% των επιχειρήσεων επιβιώνει. Άρα πρέπει να διαχειριστούμε την αποτυχία και την απόδοση μιας πραγματικής δεύτερης ευκαιρίας στις επιχειρήσεις. Πρόσθετα, επειδή ακριβώς είναι υψηλό το ποσοστό αποτυχίας δεν είναι καθόλου καλή ιδέα οι επιχειρηματίες να υποθηκεύουν την προσωπική τους περιουσία στα πρώτα τους βήματα. Στην Κύπρο έχουμε ψηφίσει ένα σύγχρονο πλαίσιο αφερεγγυότητας (την περίοδο του μνημονίου), αλλά σε μεγάλο βαθμό παραμένει άγνωστο. Στην ιστοσελίδα του Τμήματος Αφερεγγυότητας (http://www.isc.gov.cy/) υπάρχει πλούσιο υλικό και πληροφόρηση.
Η επιχειρηματικότητα στην Κύπρο ψάχνει τρόπους να ανθίσει (όπως μας δείχνουν οι 820 αιτήσεις) και τα εμπόδια που συναντά πρέπει να ξεπεραστούν αν θέλουμε μια ευημερούσα και διαφοροποιημένη οικονομία. Αν δεν νικήσουμε τα εμπόδια για άλλη μια φορά θα πυροβολήσουμε τα πόδια μας.
