Έντονος προβληματισμός υπάρχει στα ανώτατα στρώματα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για το πως σταδιακά θα επανέλθει σε «τάξη το τραπεζικό σύστημα μετά τις αναγκαίες χαλαρώσεις που αποφασίστηκαν από τον Μάρτιο του 2020 εξαιτίας της πανδημικής κρίσης και των επιπτώσεων στην πραγματική οικονομία όλων των κρατών μελών της ΕΕ.
Τα μηνύματα, όπως εγκαίρως πληροφορούμαστε, φθάνουν και στην Κύπρο με αποδέκτη τον εγχώριο επόπτη που είναι η Κεντρική Τράπεζα (ΚΤ).
Τα μηνύματα της Φρανκφούρτης, τα αφουγκράζονται και οι κυπριακές τράπεζες, οι οποίες προετοιμάζονται να «υποδεχτούν» τις πρώτες συστάσεις σε ότι αφορά τη διατήρηση των κεφαλαίων τους, εν μέσω όμως μίας κατάστασης «εχθρικής», από πλευράς πολιτικών, προς το τραπεζικό σύστημα.
Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα που επικρατεί, λόγω της προεκλογικής περιόδου, σε ότι αφορά τις τράπεζες, φαίνεται να προκαλεί ανησυχίες στους επόπτες.
Η ουσία των μηνυμάτων που αποστέλλει η Φρανκφούρτη δεν απέχει από αυτά που οι τράπεζες στην Κύπρο και η ΚΤ λάμβαναν προ της περιόδους της τραπεζικής κρίσης του 2013.
Με μία απλή ανάγνωση των ισολογισμών των τραπεζών θα διαπιστώσει κάποιος ότι η κατάσταση που εξελίσσεται είναι οριακή εάν δεν επανέλθει ο τραπεζικός τομέας σε πορεία κερδοφορίας.
Το εργατικό κόστος των τραπεζών απορροφά περίπου το 70% των εσόδων τους και η συντεχνία υποβάλλει νέα αιτήματα, νέες μισθολογικές διεκδικήσεις με το όπλο της διαπραγματευτικής ισχύς.
Οι μεγάλοι και μικροί μέτοχοι των τραπεζών έχουν να πάρουν μέρισμα από το 2012.
Σε μακρές περιόδους η επένδυση σε ένα υγιές τραπεζικό σύστημα ήταν η καλύτερη επιλογή. Σήμερα η επένδυση στις τράπεζες ίσως να ερμηνεύεται και ως «γραφική».
Αν ένας από εμάς μιλήσει ιδιαίτερα με τραπεζίτες που λαμβάνουν μέρος σε σώματα αποφάσεων των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, δεν θα είναι δύσκολο να αντιληφθεί την αγωνία τους για την επόμενη μέρα της πανδημικής κρίσης.
Οι ανησυχίες τους απορρέουν από το γεγονός ότι οι επόπτες θα επαναφέρουν, έστω σταδιακά, τα αυστηρά κριτήρια διατήρησης της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών.
Στην αναμενόμενη αυτή εξέλιξη, οι κυπριακές τράπεζες θα είναι ικανές να ανταποκριθούν; Aυτό το ερώτημα δεν βασανίζει μόνο τις τράπεζες. Απασχολεί και τα ανώτατα στρώματα του ΥΠΟΙΚ, την ΚΤ και όλους εκείνους που γνωρίζουν να διαβάζουν πίσω από τις γραμμές, των προθέσεων της ΕΚΤ.
Η Κύπρος, είτε μας αρέσει, είτε όχι, δεν αποτελεί πρότυπο αξιοπιστίας για τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και είναι ιδιαίτερα ανησυχητικός ο συνειρμός ότι με όλα αυτά που γίνονται στο κοινοβούλιο για τις τράπεζες θα επαναφέρουν μνήμες Μαρτίου του 2013.
Η κερδοφορία των τραπεζών έχει μειωθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω της μείωσης των επιτοκίων.
Οι διεθνείς δραστηριότητες των συστημικών τραπεζών που απέδιδαν έσοδα δεν υπάρχουν.
Το εργαλείο των πολιτογραφήσεων, βρέθηκε τρόπος από το διαχρονικό σύστημα και τη διαχρονική κακή μας κουλτούρα «του από φάει- φάει» και το σκοτώσαμε.
Το άλλο εργαλείο της οικονομίας, το χρηματιστήριο, εκτελέστηκε το 1999 από όλους και ειδικότερα από αυτούς που το υπηρετούσαν.
Σήμερα είμαστε μάρτυρες ενεργειών και πράξεων από πλευράς πολιτικών που ατυχώς, μάλλον, προστατεύουν με προθέσεις και αποφάσεις τους στρατηγικούς κακοπληρωτές. Εκείνους δηλαδή που δανείστηκαν τα λεφτά των καταθετών και αρνούνται να τα επιστρέψουν.
Η στρέβλωση που γίνεται προσπάθεια να γίνει στο Νόμο περί Εκποιήσεων, αυτό θα καταφέρει στο τέλος της ημέρας.
Όταν οι εν λόγω κακοπληρωτές, οι στρατηγικά κακοπληρωτές, γνωρίζουν ότι σε κάνε προεκλογική περίοδο, ο πολιτικός λαϊκισμός θα τους δίνει σανίδα σωτηρίας, γιατί να πληρώνουν τα δάνεια τους;
Η απαίτηση των διεθνών πιστωτών της Κύπρου και των εποπτικών αρχών στην ΕΕ να υπάρξει νοικοκύρεμα του τραπεζικού συστήματος της χώρας έγινε και γίνεται για να υπάρξουν υγιείς τράπεζες με φερέγγυους δανειολήπτες.
Την ίδια ώρα οι επόπτες, αξιώνοντας επάρκεια των κεφαλαίων των τραπεζών, είναι για να προστατεύσουν τους καταθέτες από νέα κουρέματα.
Αυτό το οποίο, εκτιμούμε ότι θα έρθει σύντομα ενώπιον μας είναι η σύσταση και απαίτηση της ΕΚΤ να επανέλθουν σταδιακά τα ποσοστά επάρκειας κεφαλαίων των κυπριακών τραπεζών.
Δεν είμαστε σίγουροι αν με όλα αυτά που βλέπουμε και ακούγονται σήμερα από τους πολιτικούς για τις τράπεζες θα ξημερώσουν καλές μέρες.
Είναι άξιο απορίας όταν βλέπεις και ακούς δηλώσεις μελών του κοινοβουλίων ότι η κυβέρνηση ευθύνεται γιατί εξέπνευσε το μορατόριουμ δόσεων. Όταν οι βουλευτές αγνοούν ότι επόπτης των τραπεζών είναι η ΕΚΤ και όχι η εκάστοτε κυβέρνηση ή αυθαίρετα η οποιαδήποτες βουλή, όπως γίνεται τα τελευταία 10 χρόνια, τότε τα πράγματα είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά.
Και επειδή πρόσφατα το δικαστήριο καταδίκασε συγκεκριμένο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα για τις καταχρηστικές ρήτρες, που αφορούν τις χρεώσεις, θα ήταν ευχής έργο και από τις τράπεζες εν μέσω πανδημικής κρίσης και σωρείας προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις, να ήταν και να είναι διπλά προσεκτικές.
Δεν είναι ορθό, λοιπόν, να μην υπάρχει διαφάνεια από πλευράς τραπεζών σε ότι αφορά τις χρεώσεις που επιβάλλουν. Διότι αυτό που πετυχαίνουν είναι να ενισχύσουν την προκατάληψη που υπάρχει εναντίον τους και εκεί όπου έχουν δίκαιο το χάνουν τόσο εύκολα.
Της Νικολέττας Λιβέρα
