Το 2021 ήταν η χρονιά της ταχείας ανάκαμψης από την βαθιά ύφεση του 2020. Η νέα χρονιά κάνει ποδαρικό στη σκιά της παραλλαγής Όμικρον ενισχύοντας την αβεβαιότητα στην οικονομία και τη μεταβλητότητα στις αγορές. Ας δούμε την αγορά των κρυπτονομισμάτων. Δεν αποτελεί μια αγορά αναφοράς, αλλά δεν μπορούμε να αγνοήσουμε ότι δέχεται ένα έντονο σφυροκόπημα επηρεαζόμενη από γεωπολιτικές εντάσεις και τις προσδοκίες για την νομισματική πολιτική των κεντρικών τραπεζών.
Στις 5 Ιανουαρίου, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) ανακοίνωσε ότι ενδέχεται να επιταχύνει το χρονοδιάγραμμα αύξησης των επιτοκίων. Αυτό σημαίνει ότι η Fed θα σταματήσει τις πράξεις εκτύπωσης χρήματος και αντ’ αυτού θα κάνει πιο ακριβό τον δανεισμό για να διατηρήσει ένα ανώτατο όριο στον πληθωρισμό. Η τιμή του Bitcoin και άλλων κρυπτονομισμάτων έπεσε μετά την ανακοίνωση της είδησης.
Εκτός αυτού, στις 7 Ιανουαρίου, το Bitcoin έπεσε κάτω από τα 43.000 δολάρια μετά τις πολιτικές αναταραχές στο Καζακστάν που επηρέασαν αρνητικά το δίκτυο Bitcoin. Οι διαμαρτυρίες στη χώρα που υποκινήθηκαν από την οργή για την εκτίναξη των τιμών των καυσίμων εντάθηκαν σε συγκρούσεις. Η βία οδήγησε σε διακοπή της λειτουργίας του διαδικτύου σε ολόκληρη τη χώρα την Πέμπτη της περασμένης εβδομάδας, με αποτέλεσμα οι «ανθρακωρύχοι» του Bitcoin στη χώρα να μην μπορούν να ενταχθούν στο δίκτυο κρυπτογράφησης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι τιμές του Bitcoin και άλλων περιουσιακών στοιχείων κρυπτογράφησης να κάνουν βουτιά καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.
Οι γεωπολιτικές εντάσεις και η νομισματική πολιτική αποτελούν δύο από τις μεταβλητές που θα καθορίσουν τις εξελίξεις της νέας χρονιάς.
Στα γεωπολιτικά ο «ελέφαντας στο δωμάτιο» είναι ένας πόλεμος στην Ουκρανία. Στο μέτωπο της νομισματικής πολιτικής η ένταση του πληθωρισμού παραμένει άγνωστη.
Η Pimco ανάρτησε στο ιστολόγιο της ένα σημείωμα για τις οικονομικές προοπτικές του 2022 με το οποίο σχολιάζει τον προβληματισμό που θέτουμε. Η Pimco βλέπει «ένα πιο αβέβαιο και ασταθές μακροοικονομικό περιβάλλον με τους οικονομικούς κύκλους να γίνονται πιο σύντομοι σε διάρκεια, μεγαλύτεροι σε εύρος και πιο αποκλίνουσες μεταξύ των χωρών».
Ως αποτέλεσμα του μεγέθους και της επιμονής της πρόσφατης υπέρβασης του πληθωρισμού, η PIMCO αναμένει τώρα μια νωρίτερη έναρξη των κύκλων αύξησης των επιτοκίων των κεντρικών τραπεζών και αύξησε τις προσδοκίες της για το πιθανό επίπεδο των τελικών επιτοκίων σε πολλές αναδυόμενες οικονομίες.
Συνοπτικά, οι γενικές γραμμές των προοπτικών μας για το 2022 περιλαμβάνουν ανάπτυξη άνω της τάσης (αν και επιβραδυνόμενη) και συγκρατημένο πληθωρισμό που θα ωθήσει σε μια ακόμη σταδιακή σύσφιξη των νομισματικών συνθηκών. Ωστόσο, υπάρχουν τρεις σημαντικοί κίνδυνοι: η πιθανότητα επίμονα αυξημένου πληθωρισμού, οι παραλλαγές του ιού που οδηγούν σε έξαρση του COVID-19 και το ενδεχόμενο οι χρηματοπιστωτικές συνθήκες να περιοριστούν πιο απότομα από ό,τι αναμένεται.
Στο βάθος το περιβάλλον
Βλέποντας ακόμη πιο μακριά ο κλιματικός κίνδυνος αποτελεί την απόλυτη πρόκληση.
“Η κλιματική κρίση παραμένει η μεγαλύτερη μακροπρόθεσμη απειλή που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Η αποτυχία ανάληψης δράσης για την κλιματική αλλαγή θα μπορούσε να συρρικνώσει το παγκόσμιο ΑΕΠ κατά το ένα έκτο και οι δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στην COP26 εξακολουθούν να μην επαρκούν για την επίτευξη του στόχου του 1,5 C. Δεν είναι πολύ αργά για τις κυβερνήσεις και τις επιχειρήσεις να δράσουν για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν και να προωθήσουν μια καινοτόμο, αποφασιστική και χωρίς αποκλεισμούς μετάβαση που θα προστατεύει τις οικονομίες και τους ανθρώπους”, σχολιάζει ο Peter Giger, Group Chief Risk Officer, Zurich Insurance Group. Η Zurich Insurance μετείχε στην εκπόνηση της έκθεση Global Risks Report 2022 του Συμβουλευτικού Συμβουλίου για τους Παγκόσμιους Κινδύνους του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ.
To ποδαρικό της νέας χρονιάς δεν προσφέρεται για πολλά χαμόγελα και δεν επιτρέπει την αμεριμνησία. Η Κύπρος (η οικονομία της, οι επιχειρήσεις, τα νοικοκυριά της) κινείται μέσα στο δύσκολο περιβάλλον που περιγράψαμε. Η διαχείρισή του απαιτεί ένα ορθολογικό σχέδιο και ευελιξία.
Η μακρά προεκλογική περίοδος για τις προεδρικές του 2023 μπορεί και πρέπει να αποτελέσει ένα φόρουμ για τη διαμόρφωση μιας μακροχρόνιας στρατηγικής με τους πολίτες να επικυρώνουν το πολιτικό πρόγραμμα με τη ψήφο τους.
