Η άνοδος των τιμών, με αιχμή τα κόστη διαμετακόμισης προϊόντων και το κόστος της ενέργειας, είναι μια πραγματικότητα για την οποία λίγα μπορούν να γίνουν άμεσα για να διορθωθεί.
Οι εκτιμήσεις αναλυτών και κυρίως της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζα (ΕΚΤ) η οποία παρακολουθεί στενά την εξέλιξη των τιμών, είναι ότι οι πληθωριστικές πιέσεις είναι προσωρινές και θα εκτονωθούν προς τα μέσα της επόμενης χρονιάς όποτε θα καλυφθεί η σημερινή υπερβάλλουσα ζήτηση για μεταφορές φορτίων και αργό πετρέλαιο. Μάλιστα σε ορίζοντα πέραν του ενός έτους αναμένεται οι τιμές του πετρελαίου να ακολουθήσουν πτωτική πορεία.
«Η τιμή του πετρελαίου βραχυπρόθεσμα ενδεχομένως συνεχίσει να παρουσιάζει υψηλή μεταβλητότητα, ενώ σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα πιθανότερη διαφαίνεται η καθοδική κίνηση», αναφέρει σε ανάλυσή της για τις διεθνείς αγορές η Alpha Bank.
«Η επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Κίνα, η ενδυνάμωση του δολαρίου και η συμφωνημένη αύξηση της παραγωγής από τις χώρες του διευρυμένου ΟΠΕΚ περιορίζουν τα περιθώρια να κινηθεί παρατεταμένα υψηλότερα η τιμή. Πρόσθετο παράγοντα που θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά την τιμή αποτελεί ενδεχόμενη πρόοδος στις διαπραγματεύσεις ΗΠΑ –Ιράν για το πυρηνικό πρόγραμμα, καθώς θα μπορούσε να οδηγήσει την προσφορά πετρελαίου υψηλότερα κατά 1 εκατ. βαρέλια. Βραχυπρόθεσμα, η μεταβλητότητα αναμένεται αυξημένη λόγω εποχικότητας και καιρικών φαινομένων που μπορεί να διαταράξουν την παραγωγή».
Η Κύπρος ακολουθεί την ευρωπαϊκή τάση σε ότι αφορά την αύξηση του γενικού επιπέδου των τιμών.
Ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή τον Αύγουστο αυξήθηκε κατά 3,3% σε σχέση με τον Αύγουστο του 2020, ενώ σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα αυξήθηκε κατά 1,4%.
Για την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2021, σημειώθηκε αύξηση 1,2% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
Συγκριτικά με τον Αύγουστο του 2020, οι κατηγορίες «Στέγαση, Ύδρευση, Ηλεκτρισμός και Υγραέριο» και «Μεταφορές» παρουσίασαν τις μεγαλύτερες μεταβολές με ποσοστά 15,2% και 9,2% αντίστοιχα.
Σε σχέση με τον Ιούλιο 2021, η μεγαλύτερη μεταβολή καταγράφηκε στην κατηγορία «Τρόφιμα και μη Αλκοολούχα Ποτά» (5,4%).
Για την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2021 σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, η μεγαλύτερη μεταβολή παρατηρήθηκε στην κατηγορία «Μεταφορές» (6,0%).
Η μεγαλύτερη μεταβολή στις οικονομικές κατηγορίες συγκριτικά με τον Αύγουστο του 2020 παρατηρήθηκε στην κατηγορία «Ενέργεια» με ποσοστό 26%, ενώ σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα η μεγαλύτερη μεταβολή καταγράφηκε στην κατηγορία «Τρόφιμα, Αλκοολούχα Ποτά και Καπνός» με ποσοστό 3,8%.
Στην ευρωζώνη, για κάνουμε τη σύγκριση, ο ετήσιος πληθωρισμός τον Σεπτέμβριο διαμορφώνεται στο 3,4% τον Σεπτέμβριο του 2021, από 3% τον Αύγουστο, σύμφωνα με εκτίμηση της Eurostat, της στατιστικής υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εξετάζοντας τις κύριες συνιστώσες του πληθωρισμού της Ευρωζώνης, η ενέργεια αναμένεται να έχει τον υψηλότερο ετήσιο ρυθμό τον Σεπτέμβριο (17,4%, έναντι 15,4% τον Αύγουστο), ακολουθούμενος από τα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά (2,1%, έναντι 2,6% τον Αύγουστο), τα τρόφιμα, το αλκοόλ και τον καπνό (2,1%, έναντι 2% τον Αύγουστο) και τις υπηρεσίες (1,7%, έναντι 1,1% τον Αύγουστο).
Βλέπουμε ότι οι διαφορές δεν είναι μεγάλες και ερχόμαστε σε μια σημαντική παθογένεια της κυπριακής οικονομίας: την απόλυτη εξάρτηση από τις εισαγωγές υγρών καυσίμων (που είναι και η μοναδική πρώτη ύλη για την παραγωγή ηλεκτρισμού) και τη σημαντική εξάρτηση από τις εισαγωγές προϊόντων ευρείας κατανάλωσης και τροφίμων.
Η παθογένεια αυτή καταγράφεται γλαφυρά στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών: το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου ήταν 3,548,5 δις. ευρώ την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2021 σε σύγκριση με 2,861,8 δις. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2020.
Οι συνολικές εισαγωγές αγαθών (από Κράτη Μέλη της ΕΕ και από τρίτες χώρες) για την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2021 ήταν 5,480,4 δις. ευρώ σε σύγκριση με 4,821 δις. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2020, σημειώνοντας αύξηση 13,7%.
Μόνο τον φετινό Αύγουστο, μήνα με αυξημένη τουριστική κίνηση οι εισαγωγές αγαθών ανήλθαν σε 665,8 εκατ. ευρώ καταγράφοντας αύξηση 34%
Στο ερώτημα, λοιπόν, τι μπορούμε να κάνουμε για την άνοδο του πληθωρισμού η απάντηση είναι λίγα πράγματα μέχρι να καταστήσουμε την οικονομία μας περισσότερο εξωστρεφή και περισσότερο αυτόνομη.
Η αξιοποίηση των επιβεβαιωμένων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στο οικόπεδο «Αφροδίτη», για παράδειγμα, θα δώσει ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην κυπριακή οικονομία που δεν θα εξαρτάται από τις εισαγωγές πετρελαίου.
Η επένδυση στην αγροτική οικονομία και κτηνοτροφία θα αυξήσει το αποτύπωμα του τουρισμού στην κυπριακή οικονομία καθώς σήμερα τουριστικά έσοδα «χάνονται» στο εξωτερικό για την προμήθεια τροφίμων για την κάλυψη των αναγκών των ξένων επισκεπτών.
Το θέμα των τιμών θα μας απασχολήσει έντονα το επόμενο διάστημα και η ουσία είναι ότι ελάχιστα μπορούν να γίνουν σε τοπικό επίπεδο για εξουδετέρωση των πληθωριστικών πιέσεων (η ΑΗΚ θα σηκώσει μέρος του βάρους) από τη στιγμή που πρόκειται για ένα παγκόσμιο φαινόμενο.
Θα είναι, όμως, χρήσιμο να αντληθούν διδάγματα. Οφείλουμε ως χώρα, ως κοινωνία, να διορθώσουμε ότι περνά από το χέρι μας και να μην εξαρτόμαστε (ή να εξαρτόμαστε όσο το δυνατό λιγότερο) από γεγονότα που δεν μπορούμε να ελέγξουμε.
