Η αύξηση των κρουσμάτων σε πολλές χώρες και στην Κύπρο (στη χώρα μας η κατάσταση παραμένει ακόμη υπό έλεγχο) έρχεται να μας υπενθυμίσει ότι η πανδημία δεν έχει τελειώσει. Μια σειρά από ενδείξεις μας οδηγούν, δυστυχώς, στο συμπέρασμα ότι η κοινωνική αποστασιοποίηση και η προοπτική λήψης μέτρων περιορισμών δεν έχουν βγει από την ημερήσια διάταξη.
Ο πλήρης εμβολιασμός δεν έχει επιτευχθεί σε καμία χώρα και η επίτευξη της ανοσίας της αγέλης έχει βγει από το λεξιλόγιο των πολιτικών. Κανείς δεν αναφέρεται στην επίτευξη αυτού του στόχου που θα μας έβγαζε οριστικά από το τούνελ της αβεβαιότητας.
Ο πληθυσμός κουρασμένος από τα μέτρα, χαλαρώνει και δεν υπάρχει πλέον η αίσθηση του επείγοντος σε ότι αφορά τους εμβολιασμούς. Στην Κύπρο οι νέοι εμβολιασμοί κινούνται σε χαμηλά επίπεδα και η ανταπόκριση στην τρίτη επαναληπτική δόση είναι εξαιρετικά χαμηλή.
Η εφημερίδα NYT με βάση την εμπειρία της Βρετανίας, όπου και πάλι τα κρούσματα αυξάνονται, προβαίνει σε ορισμένες διαπιστώσεις που μπορούν να φανούν χρήσιμες και στην Κύπρο.
Ειδικοί, σύμφωνα με τους NYT, αναφέρουν ότι η Βρετανία φαίνεται να κάνει τρία βασικά λάθη που επιδεινώνουν την πανδημία:
- Δεν γίνονται αρκετοί εμβολιασμοί
Παρά το γεγονός ότι προηγείται από το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης στον εμβολιασμό των ενηλίκων, η Βρετανία περίμενε να εγκρίνει τα εμβόλια για τους εφήβους. Δεν συνέστησε τον εμβολιασμό των παιδιών ηλικίας 12 έως 15 ετών μέχρι τον Σεπτέμβριο, εβδομάδες αφότου πολλοί μαθητές είχαν επιστρέψει στα σχολεία, όπως σημείωσε ο συνάδελφός μας Josh Holder. Σήμερα, μόνο το 21% των παιδιών ηλικίας 12 έως 15 ετών στην Αγγλία είναι εμβολιασμένοι, σε σύγκριση με το 80% των ενηλίκων.
Οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν μια σχετική πρόκληση. Περίπου το 57% των Αμερικανών ηλικίας 12 έως 15 ετών έχουν εμβολιαστεί και τα παιδιά 5 έως 11 ετών είναι στα πρόθυρα να αποκτήσουν δικαίωμα. Ένας σημαντικός αριθμός γονέων παραμένει επιφυλακτικός, εν μέρει επειδή το Covid σπάνια είναι σοβαρό στα παιδιά. Αλλά ο εμβολιασμός των παιδιών – εκτός από τα ατομικά οφέλη – είναι πιθανό να συγκρατήσει τα κρούσματα για όλους τους άλλους.
- Μειωμένη ανοσία
Ο ρυθμός με τον οποίο τα εμβόλια χάνουν την αποτελεσματικότητά τους παραμένει αντικείμενο έντονης συζήτησης. Οι περισσότεροι ειδικοί πιστεύουν ότι τα εμβόλια παραμένουν εξαιρετικά στην πρόληψη σοβαρών ασθενειών, ακόμη και μήνες μετά τη χορήγηση των εμβολίων. Όμως ο κύριος όγκος των στοιχείων δείχνει ότι τα εμβόλια χάνουν μέρος της ικανότητάς τους να προλαμβάνουν τουλάχιστον ήπιες λοιμώξεις. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για το εμβόλιο της AstraZeneca, το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως στην Αγγλία.
Η αρχική ταχύτητα που επέδειξε η Βρετανία στον εμβολιασμό των ανθρώπων έφερε μείωση του αριθμού των περιστατικών στις αρχές του τρέχοντος έτους. Ωστόσο, αυτό σήμαινε επίσης ότι η εξασθένηση της ανοσίας έγινε πρόβλημα νωρίτερα από ό,τι σε χώρες που έκαναν πιο αργά τα εμβόλια. Η Βρετανία προσφέρει τώρα ενισχυτικά εμβόλια σε άτομα 50 ετών και άνω, καθώς και σε εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και σε ιατρικά ευάλωτους.
- Ζήσε και άσε τους άλλους να ζήσουν
Οι περιορισμοί στη συμπεριφορά – όπως η χρήση μάσκας – δεν είναι τόσο αποτελεσματικοί όσο προτείνουν μερικές φορές οι υποστηρικτές τους. Η Βρετανία προσφέρει μια μελέτη περίπτωσης: Η Σκωτία, όπου οι μάσκες είναι συχνά υποχρεωτικές, έχει παρόμοιο επίπεδο εξάπλωσης του Covid με την Αγγλία, όπου οι μάσκες είναι λιγότερο διαδεδομένες, όπως έγραψε ο John Burn-Murdoch των Financial Times. Εάν οι μάσκες καθόριζαν την εξάπλωση του Covid, το ποσοστό της Σκωτίας θα ήταν χαμηλότερο από αυτό της Αγγλίας.
Αλλά υπάρχει διαφορά μεταξύ ενός προληπτικού μέτρου που έχει μέτρια επίδραση και του μηδενικού αποτελέσματος. Οι μάσκες βοηθούν, σύμφωνα με μια ευρεία ποικιλία στοιχείων, ακόμη και αν η επίδρασή τους μερικές φορές υπερκαλύπτεται από άλλους παράγοντες. Η Βρετανία φαίνεται να υποφέρει από την έλλειψη σχεδόν οποιουδήποτε περιορισμού, συμπεριλαμβανομένων της υποχρεωτικής χρήσης μάσκας. Μεταξύ του μεγαλύτερου προβλήματος, σημειώνει ο Burn-Murdoch, είναι ο αριθμός των πολυπληθών συγκεντρώσεων σε κλειστούς χώρους σε όλη τη Βρετανία, συμπεριλαμβανομένης της Σκωτίας.
Όταν τα κρούσματα μειώνονται, συχνά έχει νόημα να αφήνουμε τους ανθρώπους να ζουν πιο ελεύθερα. Όταν τα κρούσματα αυξάνονται κατακόρυφα, ισχύει το αντίθετο. Η Βρετανία αγνοεί αυτό το μάθημα – και τις εκκλήσεις πολλών εμπειρογνωμόνων.
Το συμπέρασμα της ανάλυσης είναι ότι τα ποσοστά εμβολιασμού εξακολουθούν να έχουν μεγαλύτερη σημασία από οτιδήποτε άλλο.
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Η οικονομία παραμένει εγκλωβισμένη στην αβεβαιότητα για την εξέλιξη της πανδημίας. Τίποτα δεν είναι σίγουρο για την εξέλιξη των πραγμάτων.
Παρά τις αντίθετες πολιτικές διακηρύξεις ουδείς μπορεί να αποκλείσει και το ενδεχόμενο λήψης νέων μέτρων περιορισμού. Μέτρα που δεν θα είναι καθολικά, καθώς ένα σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού έχει εμβολιαστεί, αλλά που θα πρέπει να επιβληθούν, επηρεάζοντας την οικονομία, αν τα νοσοκομεία γεμίζουν με ασθενείς.
Η οικονομία μας καλείται να ισορροπήσει σε ένα τεντωμένο σκοινί που δέχεται ταλαντώσεις από την πανδημία, τις πληθωριστικές πιέσεις και τις ελλείψεις σε προσωπικό.
Η πανδημία είναι το ευμετάβλητο μέρος της εξίσωσης καθώς κανείς δεν ξέρει πως θα εξελιχθεί.
“Αυτός ο ιός θα είναι μαζί μας για χρόνια, αν όχι για το υπόλοιπο της ζωής μας”, είπε στους ΝΥΤ ο Willem van Schaik, μικροβιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ στην Αγγλία για να προσθέσει ότι “έχουμε σίγουρα αφήσει τα χειρότερα πίσω μας”.
