Ψυχολογικά, δεν είναι εύκολο να πιστεύεις στον εαυτό σου όταν όλοι γύρω σου πηγαίνουν ανάποδα. Όμως όσοι το καταφέρνουν βγαίνουν κερδισμένοι.
Υπάρχει μια λεπτή γραμμή ανάμεσα στην επένδυση και στον τζόγο, με την διαφορά να μην είναι πάντοτε προφανής. Και τα δύο περιλαμβάνουν τη διακινδύνευση χρημάτων για πιθανά οικονομικά κέρδη.
Ορισμένοι επαγγελματίες τζογαδόροι έχουν δοκιμάσει και εφαρμόζουν συστήματα, ενώ κάποιοι επενδυτές βασίζονται αποκλειστικά στην τύχη, χωρίς πάντα να το συνειδητοποιούν. Αν επιδιώκετε να πολλαπλασιάσετε τα χρήματα σας σε σύντομο χρονικό διάστημα, τότε πιθανότατα τζογάρετε, ακόμα και αν αγοράσατε τη μετοχή μιας γνωστής εταιρείας και δεν παίζετε ρουλέτα στο καζίνο.
Γεγονός είναι πάντως πως όποιος αντιλαμβάνεται τον χώρο των κρυπτονομισμάτων ως τζόγο, είναι φανερό πως δεν έχει καταλάβει το σκεπτικό γύρω από αυτά. Είναι τζόγος όσο και το τάβλι. Απαιτεί δεξιότητες, τεχνική και τύχη. Μπορεί ως πρωτάρης να ευνοηθείς από τα ζάρια και να νικήσεις κάποιον έμπειρο σε ένα παιχνίδι, αλλά είναι αδύνατον να βγεις νικητής σε μια παρτίδα παιχνιδιών. Ωστόσο με την πάροδο του χρόνου, εάν αφιερωθείς στο παιχνίδι, θα βελτιώσεις τις γνώσεις και την τεχνική σου.
Πολλές φορές η «τύχη του πρωτάρη» δεν οφείλεται και τόσο στην τύχη. Όταν κάποιος κάνει την πρώτη του κίνηση, συνήθως την μελετάει παραπάνω. Η επιλογή του είναι πιο προσεκτική από ότι οι επόμενες. Αν οι πρώτες σας κινήσεις είναι επιτυχημένες, είναι το χειρότερο που μπορείτε να πάθετε. Θα νομίζετε ότι βγαίνουν εύκολα χρήματα, ότι είστε μεγάλο ταλέντο, γκουρού των αγορών.
Δεν έχει προλάβει να σας εμφυσήσει κάποιος την νοοτροπία που διαφοροποιεί τον τζογαδόρο, από τον επενδυτή. Αυτό πάθανε πολλοί το 1999 στο ελληνικό χρηματιστήριο και το 2017 στην αγορά των crypto, για να αναφέρουμε δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα.
Η διαχρονική συμβουλή
Για όποιον είναι τζογαδόρος, μόνο μία συμβουλή μπορώ να του δώσω: να μην είναι. Διαχρονική συμβουλή από το βιβλίο «Αναμνήσεις από μια ζωή στο χρηματιστήριο», την μυθιστορηματική βιογραφία του Jesse Livermore που εκδόθηκε πριν σχεδόν έναν αιώνα. Μπορείτε να γίνετε ένας επιτυχημένος γιατρός, επιχειρηματίας ή αθλητής σε ένα μήνα; Μάλλον απίθανο. Το ίδιο συμβαίνει με το επάγγελμα του trader. Αν δεν έχετε τουλάχιστον τις βασικές γνώσεις και στρατηγική, είσαστε σε λάθος χώρο. Στο καζίνο πρέπει να πάτε.
Δεν υπάρχει επένδυση που να μην περιλαμβάνει έναν βαθμό κινδύνου. Οι αγορές είναι αμείλικτες, δεν συγχωρούν. Όταν αγοράζεις ένα κρυπτονόμισμα, την αγορά δεν την ενδιαφέρει αν έχεις διδακτορικό από το Χάρβαρντ ή το δημοτικό, αν είσαι καλός άνθρωπος ή εγκληματίας. Αν έχεις βάλει λεφτά που σου περισσεύουν ή αν χάνοντας δεν θα έχουν τα παιδιά σου να σπουδάσουν ή ακόμα να φάνε. Αδιαφορεί! Το μόνο συναίσθημα που οι αγορές δεν πρόκειται να δείξουν ποτέ, είναι η συμπόνια.
Από την στιγμή που θα αγοράσετε κάτι, δεν υπάρχει επιστροφή. Ούτε εγγύηση χρημάτων. Δεν είναι κάποιο προϊόν που αποδείχτηκε χαλασμένο ή προβληματικό και το γυρνάτε πίσω για να σας επιστρέψουν τα χρήματα που δώσατε. Δεν έχει σημασία με ποιο κριτήριο επιλέγετε το κρυπτονόμισμα της αρεσκείας σας. Είτε είναι από τεχνική ανάλυση, είτε έχετε γοητευτεί από την προσωπικότητα του διευθυντή, την τεχνολογική καινοτομία της ομάδας έρευνας, τις αστρολογικές προβλέψεις. Όλα έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό. Απαιτούν ένα επίπεδο πειθαρχίας και σεβασμό στις δυνάμεις της αγοράς, η οποία μοιάζει με τη φωτιά. Αν είσαι συνετά κοντά, σε ζεσταίνει. Αν την αψηφήσεις σε καίει.
Συνήθως οι νέοι traders ξεκινούν με την ελπίδα να αγοράσουν στον πάτο και να πουλήσουν στην κορυφή, επειδή έχουν ακούσει ότι το κάνουν άλλοι. Όντως συστηματικά κάποιοι το πετυχαίνουν: Οι ψεύτες. Αυτός που είναι σε θέση να προβλέψει τις τιμές με ακρίβεια δεν έχει γεννηθεί ακόμη. Και μάλλον δε θα γεννηθεί ποτέ.
Η απόκτηση γνώσεων
Πού μπορείς να μάθεις; Δυστυχώς δεν υπάρχει πανεπιστήμιο που να διδάξει πώς να γίνετε σπουδαίος επενδυτής. Αν υπήρχε, θα ήταν η δημοφιλέστερη σχολή στον κόσμο. Στα οικονομικά και χρηματιστηριακά παίγνια απουσιάζει η αντικειμενική εκτίμηση. Αυτού του είδους τα προβλήματα απαιτούν καλλιτεχνική προσέγγιση. Σπάνια αρκεί η σύνταξη ενός αλγόριθμου για την εξεύρεση απαντήσεων. Η δυσκολία πρόβλεψης οφείλεται στις ευμετάβλητες διαθέσεις των «παικτών». Η στάση τους είναι εφήμερη, μεταβαλλόμενη.
Η θεωρία, το πλαίσιο και οι αρχές μπορούν να διδαχθούν. Το ίδιο το trading όμως όχι. Απαιτεί προσωπική ενασχόληση και εμπειρία. Δεν αρκεί η φαντασία, ούτε η εξυπνάδα για να μάθεις να κολυμπάς ακούγοντας περιγραφές για το τι είναι το κολύμπι ή βλέποντας τους άλλους. Πρέπει να πέσεις στο νερό. Να νιώσεις ο ίδιος την αίσθηση του βουλιάγματος στο σώμα και το μυαλό σου.
Όσοι έχουν εισέλθει στο Bitcoin, στα πρώτα τους βήματα το έκαναν για το εύκολο χρήμα. Αργότερα, προχωρώντας στην μελέτη παθιάζονται με τη φιλοσοφία του. Για να μπεις στο πνεύμα θέλει χρόνο και μελέτη. Τι σημαίνει αποκέντρωση, πως καταφέρνει να είναι ανθεκτικό στην λογοκρισία, ποιος είναι ο λόγος που απέτυχαν όσοι επιχείρησαν να το περιορίσουν ή να το σταματήσουν, γιατί δεν μπορεί να κατασχεθεί από καμία κυβέρνηση, πού οφείλεται η σπανιότητα του.
Σεμινάρια και βιβλίο για το Bitcoin
Άνοιξαν οι εγγραφές για τα σεμινάρια της φθινοπωρινής σεζόν που θα γίνονται κάθε Δευτέρα μέσω Internet. Οι παρουσιάσεις διεξάγονται σε γκρουπ 6 ατόμων, ζωντανά, σαν να είμαστε δίπλα. Μπορείτε να δηλώσετε συμμετοχή στο https://www.media2day.gr/seminars
Τα σεμινάρια απευθύνοντας σε όσους δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία στην αγορά των κρυπτονομισμάτων. Εξηγούμε τις ιδιαιτερότητες του bitcoin και σας δείχνουμε πώς μπορείτε να αγοράσετε με τον φτηνότερο και ασφαλέστερο τρόπο. Τελειώνοντας θα έχετε αποκτήσει ένα μικρό ποσό από τα πρώτα σας κρυπτονομίσματα.
Από το ίδιο link μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin».
Το βιβλίο είναι μοιρασμένο σε δύο μέρη. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στο bitcoin. Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για τη φιλοσοφία και τη λειτουργία των κρυπτονομισμάτων. Η δεύτερη ενότητα αποτελεί ένα πρακτικό επενδυτικό εγχειρίδιο για αρχάριους. Περνάμε από το στάδιο του «γιατί να ασχοληθείτε», στο «πώς» να εμπλακείτε με τον πιο ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο.
* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.
Του Βασίλη Παζόπουλου, euro2day.gr
