Υπήρξε μια εποχή στην Ευρώπη που η μεγαλύτερη απειλή για τη θεσμική τάξη της ΕΕ ήταν η πολιτική του ευρώ. Μετά την έκρηξη της κρίσης χρέους πριν από επτά χρόνια, το ενιαίο νόμισμα έγινε αλεξικέραυνο απογοήτευσης και δυσαρέσκειας τόσο από τα αριστερά όσο και από τα δεξιά, από τον ΣΥΡΙΖΑ της Ελλάδας μέχρι τους αρχικούς ιδρυτές του κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία.
Αυτή η εποχή φαίνεται να έχει περάσει. Η δημόσια στήριξη για το ευρώ είναι στο υψηλότερο από το 2004, σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση του Ευρωβαρομέτρου. Δείχνει ότι το 72% των πολιτών της ευρωζώνης τάσσεται υπέρ του ενιαίου νομίσματος – η καλύτερης βαθμολογίας για την έγκριση σε 13 χρόνια και κατά πολύ πάνω από το 62% του ναδίρ το 2012 .
Μια ισχυρή κυκλική ανάκαμψη και τα επίπεδα ανεργίας σε ένα χαμηλό επίπεδο δεκαετίας έχουν μετριάσει τον σκεπτικισμό της ευρωζώνης σε ένα έτος κατά το οποίο η Ολλανδία, η Γερμανία και η Γαλλία είχαν κόμματα κατά του ευρώ να διεκδικούν τις εκλογές. Οι Ευρωπαίοι έχουν πλέον την καλύτερη αντίληψη των εθνικών οικονομιών τους από τότε που ξέσπασε η οικονομική κρίση το 2007, σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο.
Η έρευνα επίσης ρίχνει φως στην άλλη σημαντική πηγή αντιδικίας: τη μετανάστευση. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει πώς η τρομοκρατία και η μετανάστευση είναι σαφώς τα δύο ζητήματα για τα οποία οι πολίτες της ΕΕ ανησυχούν περισσότερο το 2017. Η οικονομία, τα δημόσια οικονομικά και η απασχόληση είναι όλα ανησυχίες δεύτερης τάξης.
Τα ευρήματα είναι χρήσιμη συμβολή στην πολυετή συζήτηση για τον λαϊκισμό και το αντιευρωπαϊκό συναίσθημα: είναι ο πολιτισμός ή η οικονομία που τον οδηγεί;
Στην Ευρώπη, οι καταγγελίες που σχετίζονται με την ευρωζώνη παραμερίζονται από τις ανασφάλειες σχετικά με την εθνότητα, την ταυτότητα και τη θρησκεία. Οι φόβοι για τη μετανάστευση έχουν ηγηθεί στην έρευνα για πρώτη φορά από το 2015. Σχεδόν οι μισοί Ευρωπαίοι (49%) λένε ότι η παγκοσμιοποίηση απειλεί τώρα την ταυτότητα της χώρας τους.
Οι λαϊκιστές της ηπείρου εκμεταλλεύονται αυτήν τη μεταβολή. Το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λε Πεν έχει εγκαταλείψει ήσυχα την πολιτική του «Frexit». Το Κίνημα των Πέντε Αστέρων της Ιταλίας και η Βόρεια Λίγκα επικεντρώνουν τις αντικαθεστωτικές ενέργειές τους στη μετανάστευση και την πολυπολιτισμικότητα παρά στην αναδιάρθρωση του χρέους. Στην Ολλανδία, το ξέσπασμα της ξενοφοβίας και του αντιευρωπαϊκού συναισθήματος του Γκερτ Βίλντερς έχει σφετεριστεί στις κάλπες από ένα νέο κίνημα του οποίου ο ηγέτης Τιερί Μποντέτ εκφράζει την απογοήτευσή του για την παρακμή της μοναδικής πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης που ισχυρίζεται ότι καταστρέφεται από τα ανοικτά σύνορα της ΕΕ.
Για τις Βρυξέλλες, οι νέοι λαϊκιστές πιθανώς θέτουν λιγότερο άμεση υπαρξιακή απειλή από ό, τι οι αποσχιστές της ευρωζώνης των περασμένων ετών. Εξάλλου, η ΕΕ έχει άφθονη εμπειρία όσον αφορά τις λαϊκιστικές κυβερνήσεις στα νέα κράτη μέλη της. Το παράδειγμα της Αυστρίας, του οποίου η νέα άκρα δεξιά συμμαχία έχει γιορταστεί αυτή την εβδομάδα ως «φιλοευρωπαϊκή» στις Βρυξέλλες, δείχνει ότι υπάρχει χώρος για την ΕΕ να ανεχθεί και να δεχτεί την άκρα δεξιά στα κράτη μέλη της, εφόσον συμμορφώνεται σε άλλους τομείς. Πηγή: sofokleous10.gr
