Για κάποιους ορισμένους ανθρώπους, η λύση σε κάθε πρόβλημα στην Ευρώπη είναι «περισσότερη Ευρώπη» – ακόμη, ή ειδικά, τα προβλήματα που προκλήθηκαν από την Ευρώπη.
Η οικονομική κρίση που ξεκίνησε πριν από μια δεκαετία έχει αναδείξει πολλές ελλείψεις στο ευρωπαϊκό οικονομικό μοντέλο. Η λύση; Ορισμένοι ζητούν έναν προϋπολογισμό για τη ζώνη του ευρώ και έναν υπουργό οικονομικών της ζώνης του ευρώ.
Ο νέος πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, είναι αφοσιωμένος στην ιδέα. Το Βερολίνο σηματοδότησε την υπό όρους στήριξη. Και οι Βρυξέλλες είναι πάντα πρόθυμες να συγκεντρώσουν περισσότερη εξουσία.
Η ιδέα έχει επιφανειακή λογική: η νομισματική ένωση, οι περισσότεροι άνθρωποι τώρα αποδέχονται, δεν λειτουργεί πραγματικά χωρίς δημοσιονομική ένωση. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι συνεχώς υπό πίεση για να χαλαρώσει τη νομισματική πολιτική για να βοηθήσει τα πιο αδύναμα μέλη του ευρώ και να της κρατήσει σφιχτή για να βοηθήσει τους ισχυρότερους. Αλλά το νόμισμα είναι ένα αμβλύ όργανο. Η ιδέα της «περισσότερης Ευρώπης» είναι ότι αν η ΕΕ είχε μεγάλο προϋπολογισμό, θα μπορούσε να αναδιανείμει τον πλούτο για να βοηθήσει άμεσα τα αγωνιζόμενα μέλη. (Αυτό συμβαίνει στις ΗΠΑ.) Ένας ισχυρός υπουργός Οικονομικών θα επιβλέπει τις χώρες μέλη ώστε να διατηρούν τα ελλείμματα και τα χρέη χαμηλά και να αποτρέπουν τις κρίσεις του χρέους.
Εκτός από το γεγονός ότι δεν έχει λογική: Όπως επισημαίνει ο Μάρτιν Σάντμπου των Financial Times, ο ομοσπονδιακός προϋπολογισμός των ΗΠΑ, που κυμαίνεται γύρω στο 20% του ΑΕΠ, δεν αρκεί για να λειτουργήσει ως μακροοικονομικός σταθεροποιητής και κανείς δεν σκέφτεται έναν προϋπολογισμό της ΕΕ έστω και αυτής της κλίμακας στο άμεσο μέλλον.
Ανεξαρτήτως, οι λεγόμενες κρίσεις χρέους στη ζώνη του ευρώ δεν προκλήθηκαν τελικά από ελλείμματα και χρέη καθαυτά, αλλά από νομισματικά φαινόμενα. Το ευρώ έκανε τις μεσογειακές χώρες μη ανταγωνιστικές, με αποτέλεσμα την επιβράδυνση της ανάπτυξης και χρέη και ελλείμματα, ενώ το επιτόκιο για τα χρέη αυτά ανέβηκε μόνο όταν η εγγύηση της ευρωζώνης για τα χρέη αυτά αμφισβητήθηκε από τη Γερμανία. Το χρέος των χωρών αυτών ανέβηκε καθώς το Βερολίνο συνδύασε τη νομισματική λιτότητα με την αναγκαστική δημοσιονομική λιτότητα, εμποδίζοντας την ανάπτυξη και τη διευρύνοντας περαιτέρω τα ελλείμματα.
Ωστόσο, όπως άλλοι υποστηρίζουν ότι οι λιμοί του Στάλιν και του Μάο δεν προκλήθηκαν από τον κομμουνισμό αλλά μάλλον από τον ανεπαρκή κομμουνισμό, ο Μακρόν πιστεύει με όλη του την καρδιά ότι τα προβλήματα της Ευρώπης οφείλονται στην έλλειψη Ευρώπης.
Από εκεί προκύπτει η οικονομικά κοντόφθαλμη επιδίωξή του να πετύχει τον αυθαίρετο στόχο του ευρωπαϊκού ελλείμματος στο 3%, προκειμένου να κερδίσει «αξιοπιστία» εντός της ζώνης του ευρώ, λες και αμφισβητείται η κεντρική θέση της Γαλλίας.
Από εκεί προκύπτει επίσης το αίτημά του για έναν προϋπολογισμό της ΕΕ και έναν υπουργό οικονομικών της ΕΕ. Ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα αποσκοπεί στη σταθεροποίηση της ευρωπαϊκής μακροοικονομίας μέσω της αναδιανομής. Η ιδέα των ομολόγων του ευρώ, τα οποία θα υποστηρίζονταν από όλες τις χώρες της ευρωζώνης – που σημαίνει στην πράξη τη Γερμανία – για τη διάσωση πιο χρεωμένων χωρών, είναι ανάθεμα στο Βερολίνο και αποκλείστηκε προληπτικά.
Ο Μακρόν θέλει τους νέους κανόνες να προβλέπουν φορολογική εναρμόνιση, πράγμα που σημαίνει ότι οι χώρες της ευρωζώνης θα πρέπει να έχουν περίπου παρόμοια φορολογικά επίπεδα, γεγονός που θα βοηθούσε τη γαλλική ανταγωνιστικότητα εντός της ευρωζώνης, αλλά είναι βέβαιο ότι θα κάνει τις χώρες χαμηλής φορολογίας όπως η Ιρλανδία να ουρλιάξουν, έτσι οι προτάσεις αυτές θα πρέπει να αραιωθούν.
Τι σκέφτεται η Γερμανία, η οποία είναι απαραίτητη για κάθε μεταρρυθμιστική προσπάθεια της ΕΕ; Η Γερμανία ιστορικά, και ειδικά η Άνγκελα Μέρκελ, ήταν πάντα πρόθυμη για μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ενοποίηση – αλλά δεν θέλει να την πληρώσει. Ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στήριξε την ιδέα ενός προϋπολογισμού της ΕΕ – με έναν ελάχιστα παρατηρημένο αλλά σημαντικότατο αστερίσκο. Η πρόσβαση των χωρών της ΕΕ σε ένα ευρωπαϊκό ταμείο μακροοικονομικής σταθερότητας θα έχει ως προϋπόθεση το ταμείο διάσωσης να έχει «περισσότερο λόγο για το δημόσιο χρέος και τους προϋπολογισμούς», δήλωσε στην εφημερίδα της Γερμανίας Bild. Με άλλα λόγια, η Γερμανία θα χαρεί να πληρώσει ένα μικρό ποσό προς ένα ταμείο μακροοικονομικής σταθεροποίησης με αντάλλαγμα τον ουσιαστικό έλεγχο επί των προϋπολογισμών όλων των χωρών της ευρωζώνης. Η δέσμευση για να συμβάλει στο κοινό ταμείο πιθανότατα δε θα είναι τρομερή, καθώς οι κανόνες δημοσιονομικής ορθοδοξίας που θα επέβαλε η Γερμανία θα ήταν ανέφικτες και τα χρήματα δεν θα δαπανούνταν ποτέ.
Με άλλα λόγια, ο Μακρόν και το μέτωπο της «περισσότερης Ευρώπης» είναι πρόθυμοι να παραδώσουν στη Γερμανία τον έλεγχο των οικονομικών της ευρωζώνης, σε αντάλλαγμα για … μπορεί και τίποτα.
Είναι μια προσφορά που η Μέρκελ δεν μπορεί να αρνηθεί. Πηγή: sofokleous10.gr
