Του Δρα Αντώνη Στ. Στυλιανού, Λέκτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.BLaw (Bristol), Ph.D in Law – International Law and Human Rights (Kent), Διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας
Οι σχέσεις Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και Τουρκίας βρίσκονται ξανά στο επίκεντρο μιας τεράστιας διπλωματικής κρίσης μεταξύ των δυο χωρών, μετά και την αναστολή των θεωρήσεων για Τούρκους υπηκόους από τις ΗΠΑ και την επακολουθήσασα αναστολή των θεωρήσεων για Αμερικανούς υπηκόους από την Τουρκία. Η νέα αυτή κρίση είναι πρωτοφανής και είναι η πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ των δυο συμμάχων στο ΝΑΤΟ που κάτι τέτοιο συμβαίνει, με τις ΗΠΑ να προχωρούν σε ένα από τα πιο σοβαρά μέτρα που μπορούν να λάβουν εις απάντηση της πράξης της Τουρκίας να συλλάβει προξενικό υπάλληλο της πρεσβείας των ΗΠΑ στην χώρα.
Ο Πρόεδρος της Τουρκίας μιλώντας από την Ουκρανία όπου βρίσκεται στα πλαίσια επίσκεψης, χαρακτήρισε την στάση των ΗΠΑ λυπηρή, χωρίς όμως να αναφέρεται στην αιτία της νέας διπλωματικής κρίσης, αφήνοντας να νοηθεί ότι για την κρίση αυτή φταίνε οι ΗΠΑ. Η αναστολή των θεωρήσεων για Τούρκους υπηκόους έχει ήδη σημαντικές επιπτώσεις, λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη το γεγονός ότι για το οικονομικό έτος του 2016, οι ΗΠΑ εξέδωσαν 82,735 θεωρήσεις στο προξενείο τους στην Κωνσταντινούπολη και 30,505 στην Άγκυρα, ενώ οι επιπτώσεις αφορούν και στην τουρκική οικονομία, αφού με την ανακοίνωση των ΗΠΑ για αναστολή των θεωρήσεων, η τουρκική λίρα υποχώρησε 2,5% έναντι του αμερικανικού δολαρίου.
Το καθεστώς του Ερντογάν με τις πράξεις του αποξενώνει σε αρκετό βαθμό από τους παραδοσιακούς συμμάχους της Τουρκίας, ενώ αφήνει να νοηθεί ότι οι πράξεις του θα συνεχιστούν μέχρι την έκδοση του ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν, τον οποίο ο ίδιος θεωρεί υποκινητή του αποτυχημένου πραξικοπήματος εναντίον του. Παράλληλα, η Τουρκία συνεχίζει να απομακρύνεται με γοργούς ρυθμούς από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με την κρίση με την Γερμανία να παραμένει στο προσκήνιο, αφού αρκετοί Γερμανοί υπήκοοι κρατούνται φυλακισμένοι στην Τουρκία, ενώ ο Ερντογάν τονίζει ότι η Τουρκία ακολουθεί πλέον ένα καινούργιο δρόμο. Τέλος, η Τουρκία προκάλεσε αναστάτωση στους κόλπους του ΝΑΤΟ με την απόφασή της να αγοράσει το πυραυλικό σύστημα S-400 από τη Ρωσία, το οποίο δεν είναι συμβατό με τη ΝΑΤΟϊκή στρατιωτική τεχνολογία, ενώ οι τελευταίες εξελίξεις στο θέμα αυτό αναφέρουν ότι υπάρχει το ενδεχόμενο ακύρωσης της συμφωνίας λόγω του ότι η Άγκυρα επιμένει στην από κοινού με τη Ρωσία κατασκευή των πυραύλων και την μεταβίβαση στρατιωτικής τεχνολογίας.
Η Τουρκία με την στάση της δημιουργεί νέες εντάσεις και αποδεικνύει, η ίδια, ότι στο βωμό της εξυπηρέτησης των δικών της συμφερόντων και του ηγέτη της μπορεί να θυσιάσει αρκετά μέχρι πρότινος δεδομένα. Ταυτόχρονα, η Τουρκία ανοίγει νέα μέτωπα, όπως για παράδειγμα με την εισβολή της στο Ιντλιμπ της βορειοδυτικής Συρίας, την στιγμή που παραμένει ανοικτό το ζήτημα με τους Κούρδους στο Ιράκ και στη Συρία. Τα νέα γεωπολιτικά δεδομένα που αναφύονται στην περιοχή είναι ενδεικτικά της ευρύτερης ρευστής κατάστασης που επικρατεί.
